ESPD niet eenvoudiger

Onderdeel van de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen is het European Single Procurement Document (ESPD). Dat is een soort eigen verklaring, met als doel de administratieve lasten voor de inschrijvers te verlagen. De tekst van de huidige voorstellen doet echter het ergste vrezen.

Sinds de nieuwe Aanbestedingswet 2012 van toepassing is, bestaat er één set aan standaardmodellen Eigen Verklaringen. Met een eigen verklaring kan de inschrijver in één keer verklaren dat hij voldoet aan de uitsluitingsgronden en de geschiktheidseisen zoals die gesteld worden in de aanvraag.

In de praktijk werkt dit heel redelijk. De technische uitvoering werkt ook goed, er kan eenvoudig op elektronische wijze een verklaring worden ingevuld en ook ondertekend. Er is nog wel eens discussie over het moment waarop de onderliggende stukken moeten worden gevraagd. Het is immers mogelijk dat de winnende aanbieding wordt geselecteerd, waarna een voorlopige gunning wordt gedaan. Als daarna blijkt dat die inschrijver niet in staat is de onderliggende bewijsmiddelen te leveren, ontstaat een lastige situatie. Idealiter is een eerdere aanlevering van de stukken, voordat de voorlopige gunning een feit is, daarom verstandiger.

In april 2014 werden de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen van kracht. Onderdeel daarvan was de invoering van de European Single Procurement Document, feitelijk een soort eigen verklaring. De Europese commissie had hier grote verwachtingen van, de administratieve lasten voor inschrijvers zouden maar liefst met 80 procent omlaag gaan. Volgens de richtlijnen zou nu alleen de winnende inschrijver de onderliggende bewijzen moeten leveren.

Belofte

Sinds vorig jaar is hard gewerkt aan de uitvoering van de ESPD, maar de voorstellen lijken volstrekt in tegenspraak met de gedane belofte om de inspanningen te beperken. In de voorstellen wordt van de inschrijvers toch weer een grote hoeveelheid gegevens gevraagd, waarmee het principe van de eigen verklaring op de helling gaat. Bovendien hebben de gevraagde gegevens deels betrekking op de algemene kenmerken van de inschrijver, maar ook deels specifiek op de kenmerken van het project. Die combinatie maakt dat er toch weer sprake is van maatwerk, waarmee de bruikbaarheid van de verklaring voor volgende aanbestedingen minimaal is. Tenslotte is het nog onduidelijk hoe de ESPD in digitale vorm gaat werken, want er is alleen een papieren versie beschikbaar.

Vanuit verschillende landen wordt een intensieve lobby gevoerd om de schrijvers in Brussel tot andere gedachten te brengen. Niet alleen vanuit het ministerie van Economische Zaken, maar ook vanuit vrijwel alle belangenorganisaties. Met name voor het mkb is het van belang dat de ESPB veel eenvoudiger wordt. Wel een beetje wrang, want juist zij hebben jaren een lobby gevoerd om dit soort standaardisering in te voeren en nu blijkt de uitwerking uitgerekend voor hen zo negatief uit te pakken. Er is al een praktische oplossing voorgesteld om de effecten voor Nederland te beperken. We hanteren gewoon twee modellen, onze huidige eigen verklaring voor projecten onder de drempel en de uitvoerige, Europese versie voor projecten boven de drempelwaarden. Op die manier houden we Europa toch nog enigszins buiten de deur.

Bron: Cobouw